Politieke woordenlijst

A

Afgevlakte index

De afgevlakte index, ook wel het voortschrijdend gemiddelde genoemd, is de gemiddelde waarde van de gezondheidsindex in de vier voorbije maanden. Die vormt de basis voor de indexering van pensioenen, sociale uitkeringen en sommige lonen en wedden....

AKP

De Partij van de Rechtvaardigheid en Ontwikkeling is een conservatieve Turkse partij met een islamistisch programma. De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan is voorzitter van de partij.

Armeense genocide

De Armeense genocide is de naam voor de volkerenmoord op 1,5 miljoen Armeniërs tijdens het regime van de Jonge Turken in 1915. Het Belgische parlement erkende de Armeense Genocide in 1998, en is daarmee 1 van de groeiende groep landen die op...

Artificiële intelligentie (AI)

Artificiële intelligentie of kunstmatige intelligentie. Een specifieke tak binnen de computerwetenschappen die zich toelegt op de ontwikkeling van machines of computerprogramma’s met een lerend vermogen.

Augmented reality

Een techniek die een virtueel laagje over een gefilmde werkelijkheid legt.

B

Bbp

Het bruto binnenlands product (bbp) omvat de totale productie van goederen en diensten binnen een land, zowel van bedrijven als van de overheid. De term wordt meestal gebruikt als maatstaf voor de welvaart van een land. Vandaar dat de N-VA de...

Belastingdruk

De mate waarin de belastingheffingen drukken op het besteedbaar inkomen.

Benelux-leger

Er wordt internationaal steeds meer samengewerkt tussen legers, ook binnen Europa. In afwachting van een Europees leger pleit de N-VA alvast voor een samensmelting van de legers van de Benelux-landen tot één Benelux-leger of Leger van de Lage...

Bijzondere Belastinginspectie (BBI)

De Bijzondere Belastinginspectie (BBI) is een van de zes algemene administraties binnen de Belgische Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën. Zij is belast met de gestructureerde strijd tegen de fraude voor alle belastingen die onder de...

Blockchain

Een netwerk van databases, die allemaal met elkaar verbonden zijn. Zo ontstaat één grote digitale ketting van informatie en transacties, waarbij elk onderdeel gelinkt is aan het vorige. De informatie zit dus niet in één database bij één partner....

Budgetneutraal

Een beleidsvoorstel is budgettair neutraal als het geen invloed heeft op het meerjarig financieel perspectief. Kort gezegd: het mag niets kosten.

C

Cao

Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een geheel van afspraken tussen vertegenwoordigers van werkgevers en van werknemers, afgesloten voor een bepaalde duurtijd. De cao is een aanvulling op de individuele arbeidsovereenkomst die een...

CHP

De Republikeinse Volkspartij is een centrumlinkse Turkse politieke partij. Ze is de oudste partij van Turkije, in 1923 opgericht door Atatürk. Ze is de voornaamste politieke uitdrager van het kemalisme.

Communautair

Alles wat te maken heeft met de verhoudingen tussen de gewesten en de gemeenschappen. Deze verhoudingen worden geregeld via een uitgebreide taalwetgeving van 1966 en de zes staatshervormingen tussen 1970 en vandaag. Het gaat echter niet alleen...

Concurrentiekracht

De mate waarin ondernemingen in het ene land kunnen concurreren met dezelfde ondernemingen in een ander land. Sinds 1996 bestaat er in België een wet om de concurrentiekracht te bewaken. Die stelt dat de Belgische loonkosten niet sneller mogen...

Confederalisme

Willen we iets structureel veranderen, dan moeten we de structuren veranderen. Confederalisme is de structurele verandering die dit land nodig heeft. Confederalisme heeft als uitgangspunt dat Vlaanderen en Wallonië eigenaar zijn van alle...

Conservatisme

In zijn algemene betekenis staat het conservatisme voor een denkwijze die vasthoudt aan tradities en het bestaande wil handhaven of, indien nodig, slechts langzaam en geleidelijk wil veranderen. In zijn meer specifieke politieke betekenis staat...

Consumptieprijsindex

Het indexcijfer van de consumptieprijzen wordt al sinds 1920 elke maand berekend. Het geeft de evolutie weer van het prijspeil van de indexkorf. Dat is een goederen- en dienstenpakket dat representatief is voor de uitgaven van de gezinnen. Sinds...

Convenant

Type van overeenkomst, meestal in de context van beleid, intenties en samenwerking. Convenanten bestaan in vele soorten en maten, van een bestuursakkoord tussen overheden tot een publiek-private overeenkomst tussen overheid en bedrijfsleven.

CRB

De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) is een orgaan waarbinnen overleg plaatsvindt tussen vakbonden en werkgeversorganisaties. De CRB rapporteert regelmatig over de ontwikkeling van de loonkosten en de werkgelegenheid in België en zijn...

D

Deeleconomie

In de deeleconomie worden goederen onderling gedeeld. Particulieren die eraan deelnemen, zijn niet uit op geld of winstbejag. Ze doen dat uit wederkerigheid.

Derde land

Een land dat geen lidstaat of kandidaat-lidstaat is van de Europese Unie en dat geen lid is van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) of de Europese Economische Ruimte (EER).

Diaspora

De grootschalige verspreiding van een volk of religieuze groep over verschillende delen van de wereld. Ook wel: de verspreide delen van een volk of religieuze groep. Een bekend voorbeeld is de Joodse diaspora.

Diyanet

De Diyanet is het Turkse ‘Directoraat voor Godsdienstzaken’. Het woord ‘diyanet’ betekent godsdienst. Als instituut valt het onder het Turkse ministerie van Algemene Zaken. Alle imams die het opleidt, zijn overheidsdienaren. De Diyanet biedt...

Doorkijktaks

Ook bekend als ‘kaaimantaks’, naar de Kaaimaneilanden, een van de grootste belastingparadijzen ter wereld. Een doorkijkbelasting laat de fiscus toe om door complexe financiële constructies in het buitenland te kijken en de daarin...

E

E-health

De elektronische uitwisseling van gezondheidsgegevens, van het elektronisch patiëntendossier tot elektronische voorschriften.

Economisch vluchteling

Een persoon die zijn land ontvlucht om een betere levensstandaard te vinden, bijvoorbeeld door gebrek aan werk, inkomen, onderwijs e.a.

ECR

De N-VA is lid van de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR, European Conservatives and Reformists), een conservatieve, eurorealistische fractie in het Europees Parlement. De N-VA deelt hun realistische kijk op het Europese project en pleit...

Europese Economische Ruimte

De Europese Economische Ruimte (EER) verenigt sinds 1994 de 28 lidstaten van de Europese Unie en de lidstaten van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA): IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, behalve Zwitserland. De EER heeft als doel de...

Europese Vrije Alliantie

Via de EVA-fractie (Europese Vrije Alliantie), opgericht in 1999, krijgen regionale partijen meer slagkracht om hun stem te laten horen in het Europees Parlement. Daar maakt de EVA vandaag deel uit van een grotere fractie met de Groenen. In 2004...

Europese Vrijhandelsassociatie

De Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) is een vrijhandelszone, opgericht in 1960, waarin de samenwerking minder ver gaat dan in de Europese Unie. Zo is er geen politieke samenwerking tussen de EVA-leden en vormen zij ook geen douane-unie. Vandaag...

Eurorealisme

De N-VA kiest voor een realistische en haalbare benadering van het Europese project. Dat eurorealisme vertaalt zich in een Europa dat sterk is waar nodig, om resultaten te boeken die tastbaar en concreet zijn voor de eigen burgers. De Europese...

Eurostat

Eurostat voorziet de Europese Unie van goede statistische informatie. Als bureau voor de statistiek draagt het ook bij tot het harmoniseren van statistieken, zodat gegevens vergelijkbaar worden. Een belangrijke taak van Eurostat is ook om de...

Excess profit ruling

Het systeem van de overwinstregeling werd in 2004 ingevoerd door de paarse regering onder leiding van Guy Verhofstadt om investeerders naar België te lokken. Het liet internationale groepen toe om een voorafgaand akkoord te sluiten om een deel van...

Extreemlinks

Verzamelnaam voor politieke overtuigingen die zich aan de uiterste linkerzijde van het politieke spectrum bevinden. In tegenstelling tot gewoon links, dat langs democratische weg streeft naar maatschappelijke of staatkundige verandering, willen...

Extreemrechts

Verzamelnaam voor politieke overtuigingen die zich aan de uiterste rechterzijde van het politieke spectrum bevinden. In tegenstelling tot gewoon rechts, dat langs democratische weg streeft naar maatschappelijke of staatkundige verandering, willen...

F

Faciliteitengemeente

Gemeente met een speciaal taalstatuut. De bestuurstaalwet uit 1963 bepaalt in welke taal de contacten met de overheid moeten verlopen in een bepaald gebied van België. In een aantal gemeenten bestaat er een speciale regeling. Daar zijn '...

Financieringswet

De Belgische financieringswet – officieel de bijzondere wet van 16 januari 1989 – bepaalt hoe het geld in België wordt verdeeld tussen de federale staat en de gewesten en gemeenschappen. De regering-Di Rupo, aangevuld met Groen en...

G

Gezondheidsindex

De waarde van de gezondheidsindex, ingevoerd in 1994, wordt berekend door een aantal producten uit de korf van de consumptieprijsindex te halen, meer bepaald alcohol, tabak en brandstof. Het gezondheidsindexcijfer wordt onder meer gebruikt voor de...

Grijze Wolven

Extreemrechtse Turkse groepering, voornamelijk geïnstitutionaliseerd in de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP), waardoor ze wel eens beschreven worden als de paramilitaire fractie van die partij. Hun belangrijkste herkenningsteken is een...

Gülen

De Gülen-beweging is een islamitische sociale beweging vernoemd naar haar oprichter, de islamitische prediker Fethullah Gülen. Ze komt op voor liberale ideeën over onderwijs, ondernemerschap en religie. Hoewel Gülen en zijn volgelingen...

H

Handelsakkoord

Een akkoord tussen twee of meer landen of regio’s, ter bevordering van de wederzijdse handelsstromen en vrijhandel. Daarin maken zij basisafspraken over de markttoegang en het wegwerken van handelsbarrières. In meer complexe handelsakkoorden wordt...

Hanzelanden

De Hanzeliga is een alliantie van sterke economieën in het noorden van Europa, waaronder Duitsland, Nederland, Ierland en een aantal Baltische en Scandinavische landen. De Hanzelanden zijn geen voorstander van het heffen van aparte Europese...

Helikoptergeld

Helikoptergeld is een vorm van geldcreatie waarbij geld direct aan de hele bevolking gegeven wordt. Iedereen krijgt bijvoorbeeld morgen 1.000 euro op zijn rekening.De term komt van de Amerikaanse econoom Milton Friedman. Die beeldde zich in dat...

I

IMF

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), opgericht in 1945, legt zich toe op geldzaken. De wereldwijde organisatie wordt bestuurd en gecontroleerd door de 188 lidstaten. Naast financiële stabiliteit, monetaire samenwerking en internationale handel...

Inburgering

Vlaanderen voert een inburgeringsbeleid. Dat is een begeleide en doelgericht gestuurde vorm van maatschappelijke integratie van mensen van vreemde afkomst. Bedoeling is de nieuwkomers een volwaardige plaats te geven in de samenleving door...

Indexcijfer

Een indexcijfer meet de evolutie van de levensduurte en is dus een belangrijke aanwijzing voor een prijsverhoging of inflatie. De index meet niet zozeer het prijsniveau als wel de schommeling tussen twee periodes: het basis- of referentiejaar en...

Indexsprong

België is een van de weinige landen die een automatische indexering kennen. Dat mechanisme zorgt ervoor dat de lonen en sociale uitkeringen steeds aangepast zijn aan de inflatie. Doordat met de levensduurte ook de lonen stijgen, ontstaat echter...

Inflatie

De stijging van het algemene prijspeil. De originele betekenis (letterlijk: ‘opblazen’) is monetaire inflatie, wat inhoudt dat de geldhoeveelheid toeneemt. Vandaag wordt met inflatie eigenlijk vooral prijsinflatie bedoeld. Dat wil...

Internet der dingen

Intelligente systemen waarbij allerlei objecten met elkaar verbonden worden via het internet. De objecten kunnen communiceren of data uitwisselen met andere objecten of met personen. Op basis daarvan nemen die personen dan beslissingen of worden...

Interprofessioneel Akkoord (IPA)

Een Interprofessioneel Akkoord (IPA) is een sectoroverschrijdend akkoord tussen de Belgische werkgevers en de vakbonden. Belangrijkste onderdeel is de afspraak over de lonen. De loonnorm moet in België door de regering worden bekrachtigd.

Investeringsakkoord

Een akkoord tussen landen of regio’s die investeringen ontvangen en landen of regio’s waar die investeringen uit voortkomen. Het akkoord beschrijft de rechten en plichten van de betrokken partijen. Het voorziet ook in arbitrage bij...

ISDS

Investeerder-staatarbitrage (Investor-State Dispute Settlement). Een speciaal arbitragemechanisme om conflicten op te lossen tussen de overheid van een land en een buitenlandse investeerder die in dat land actief is en meent dat zijn belangen...

K

Kaaimantaks

Genoemd naar de Kaaimaneilanden, een van de grootste belastingparadijzen ter wereld. Ook bekend als ‘doorkijktaks’. De kaaimantaks zorgt ervoor dat ingewikkelde financiële constructies in het buitenland niet langer ontsnappen aan de...

Kemalisme

Het kemalisme is een politieke ideologie, vernoemd naar Mustafa Kemal Atatürk, de eerste president van Turkije. De zes pijlers van het kemalisme zijn republicanisme, populisme, nationalisme, secularisme, etatisme en hervorming. Het doel is een...

Koerden

De Koerden zijn een volk, verspreid over Turkije, Irak, Iran en Syrië. Naar schatting zijn er 35 miljoen Koerden, wat hen de bedenkelijke eer van grootste staatloze volk ter wereld oplevert. In Europa wonen ongeveer 1 miljoen Koerden, waarvan naar...

L

Lambermontakkoord

Het Lambermontakkoord staat voor drie politieke akkoorden die in 2000-2001 de vijfde staatshervorming vastlegden. Die leverden vooral extra geld op voor het onderwijs van de Franse Gemeenschap. Verder gingen nog een aantal bevoegdheden naar de...

Loonkostenhandicap

De mate waarin lonen in een bepaald land hoger liggen dan in een of meer concurrerende landen. Een loonkostenhandicap heeft in de regel een negatieve impact op de economische groei en de creatie van jobs. Daarom is er sinds 1996 in België een wet...

Loonnorm

De loonnorm bepaalt hoeveel de loonkosten maximaal mogen stijgen rekening houdende met de loonkostenontwikkeling bij onze voornaamste handelspartners Duitsland, Nederland en Frankrijk. Op die manier stellen we de competitiviteit van onze economie...

M

M-health

Het verbinden van verschillende mobiele toestellen of apparaten met smartphones of tablets. De technologie zorgt voor een permanente informatie-uitwisseling en interactie over de gezondheidsparameters. De informatie wordt verzameld, gedeeld en...

Machine Learning (ML)

Een volgende stap in artificiële intelligentie. Een ML-systeem herkent patronen in een leerproces dat het zelf onderhoudt door tonnen data te verwerken.

Meerwaardebelasting

Een belasting op de winst die je realiseert bij de verkoop van een effect, zoals aandelen of obligaties, of van activa, zoals vastgoed. De meerwaarde komt overeen met het positieve verschil tussen de verkoop- en de aankoopprijs. Een negatief...

MHP

De Partij van de Nationalistische Beweging is een rechts-nationalistische politieke partij in Turkije. De vlag van de partij toont drie witte sikkelmanen op een rode achtergrond. De partij heeft net als de Grijze Wolven een islamitische signatuur....

Middenveld

Het maatschappelijke middenveld is het geheel van particuliere organisaties en instellingen die de verschillende groepen, meningen en belangen in onze samenleving vertegenwoordigen. Doordat zij bemiddelen tussen de individuele burgers en de...

Migrant

Een persoon die zijn land verlaat om naar een ander land te trekken, met het doel er langdurig of definitief te verblijven. De term maakt geen onderscheid op basis van migratiemotieven: het kan gaan om arbeidsmigranten, maar ook om vluchtelingen e.a.

Moesen-norm

Bij hantering van de Moesen-norm, bedacht door de econoom Wim Moesen (KU Leuven), worden de overheidsuitgaven gedurende enkele jaren bevroren om de publieke financiën te saneren en de economie te stimuleren. Binnen dat bevroren totaalbudget kan je...

N

NBB

De Nationale Bank van België (NBB) is de Belgische centrale bank. Sinds de invoering van de euro is de NBB één van de deelnemers aan het Eurosysteem, waarvan de Europese Centrale Bank met zetel in Frankfurt het centrum is. De Nationale Bank van...

Nepotisme

Het bevoordelen of voortrekken van de eigen familieleden of vrienden door hooggeplaatsten in een bedrijf of organisatie, ten koste van dat bedrijf of die organisatie. Eigenlijk dus een vorm van corruptie. Een eenvoudig synoniem is vriendjespolitiek.

Notionele interestaftrek

Een maatregel waarmee bedrijven die onderworpen zijn aan de Belgische vennootschapsbelasting een fictieve rente kunnen aftrekken van hun winst. In het leven geroepen om vanaf 2006 de fiscale discriminatie weg te werken tussen financiering met...

O

Obligatie

Een lening aan een bedrijf of een overheid, die je met interest terugbetaald krijgt. In tegenstelling tot aandelen, hebben de meeste obligaties een vaste looptijd en een vaste interest, die meestal jaarlijks wordt uitbetaald. Daardoor houden...

OESO

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), opgericht in 1961 als uitvloeisel van het Marshallplan, is een samenwerkingsverband van 34 landen om sociaal en economisch beleid te bestuderen en te coördineren. De aangesloten...

Overheidsbeslag

De totale overheidsuitgaven in verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp) van een land. Anders gezegd: het deel van het bbp dat naar de staat terugvloeit. Het Belgische overheidsbeslag behoort al tot de hoogste ter wereld en kan niet...

P

Panturkisme

Panturkisme is een ideologie waarin het streven naar de eenheid van de Turkse volkeren centraal staat. Het panturkisme was een voorname drijfveer achter de Armeense genocide in 1915. De belangrijkste politieke partij die het panturkisme uitdraagt...

PKK

De Koerdische Arbeiderspartij is een Koerdische organisatie in Turkije en Irak. Ze strijdt voor Koerdische zelfbeschikking en voor culturele en politieke rechten, tussen 1984 en 2013 zelfs letterlijk. De bekendste vertegenwoordiger is Abdullah...

Planbureau

Het Federaal Planbureau (FPB) is een Belgische instelling van openbaar nut. Het Planbureau maakt studies en vooruitzichten over sociaal-economische en ecologische beleidsvraagstukken.  Het stelt zijn wetenschappelijke deskundigheid ter...

Platformeconomie

Virtuele platformen en marktplaatsen die consumenten en producenten bij elkaar brengen. Dit is niet hetzelfde als de deeleconomie: er komt geen delen aan te pas, wel een vergoeding.

Pluralisme

Het naast elkaar bestaan van verschillende culturele en sociale (belangen)groepen in een samenleving, waarbij er een zeker machtsevenwicht wordt nagestreefd. In die zin geldt pluralisme als een tegenhanger van totalitarisme. Met pluralisme wordt...

Politiecollege

Het dagelijkse bestuur van politiezones die meerdere gemeenten bestrijken, is in handen van een politiecollege, samengesteld uit de burgemeesters van die gemeenten. Dat politiecollege heeft bevoegdheden die samenhangen met de organisatie en het...

Politiek vluchteling

Een persoon die vanwege zijn politieke overtuiging gevaar loopt voor eigen leven in het thuisland en dus officieel als vluchteling erkend kan worden op basis van de Conventie van Genève.

Politieraad

Wat de gemeenteraad is voor de gemeente en de OCMW-raad voor het OCMW, dat is de politieraad voor politiezones die meerdere gemeenten bestrijken. In die zones wordt een belangrijk deel van de bevoegdheden voor personeel en begroting overgeheveld...

R

Raad van State

Een bijzonder adviesorgaan en administratief rechtscollege, opgericht in 1946. Zijn belangrijkste bevoegdheid is het schorsen en vernietigen van administratieve rechtshandelingen die strijdig zijn met de geldende rechtsregels. Als hoogste...

Reactionair

Een reactionaire houding wordt ook wel als extreem conservatief omschreven. In tegenstelling tot gematigde conservatieven streven reactionairen niet naar het in stand houden van het status quo, maar pleiten ze voor een terugkeer naar het verleden....

Readmissieakkoord

Readmissie- of terugnameakkoorden zijn een belangrijk instrument in een effectief terugkeerbeleid. Ze worden zowel op Belgisch als op Europees niveau gesloten met derde landen. Er wordt een samenwerking overeengekomen met het oog op het...

Rechtspersoonlijkheid

Een juridische constructie waardoor een abstracte entiteit of organisatie kan optreden als een volwaardig en handelingsbekwaam persoon in het rechtsverkeer, met rechten en plichten zoals een natuurlijk persoon. De Belgische vakbonden hebben zich...

Reshoring

Het terughalen van industriële activiteiten naar Vlaanderen. Het tegenovergestelde van offshoring, het uitbesteden van die activiteiten naar lageloonlanden.

Responsabilisering

Het verantwoordelijk maken van de deelstaten, zodat ze beloond worden voor goed beleid en gestraft voor slecht beleid. Die responsabilisering was een eis van de N-VA tijdens de regeringsonderhandelingen van 2010-2011 over de herziening van de...

Restbank

Eufemisme voor ‘bad bank’ of slechte bank: een speciaal opgerichte bankinstelling waarin de slechte leningen of andere giftige financiële producten van één of meer bestaande banken worden verzameld, zodat het goede deel van de bank...

Retributie

Een retributie is een vergoeding die de overheid vraagt voor een concrete dienst die zij levert. Het verschil met belastingen is dat er bij retributies wel een directe tegenprestatie is. Een voorbeeld zijn de parkeerheffingen die gemeenten kunnen...

Rijksregister

Een databank die alle persoonsgebonden gegevens verzamelt van iedere Belg en vreemdeling die legaal in België verblijft. Die gegevens zijn afkomstig uit het bevolkingsregister, vreemdelingenregister (bijgehouden door de gemeenten) en wachtregister...

RIZIV

Het Rijksinstituut voor Ziekte en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) is een federale openbare instelling die de gezondheidszorg, een deel van de sociale zekerheid, organiseert. Het Instituut bestaat uit vier kerndiensten: Geneeskundige Verzorging,...

RVA

De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) of Office National de l'Emploi (ONEM) is een federale openbare instelling van Sociale Zekerheid. De RVA past het stelsel van de werkloosheidsverzekering toe en bepaalt onder meer het recht op...

S

Schengen

Het Verdrag van Schengen regelt het vrije verkeer van personen tussen 26 deelnemende landen in Europa, waaronder 22 EU-lidstaten. Tussen die zogeheten Schengenlanden zijn de controles aan de binnengrenzen verdwenen. Daardoor kunnen burgers vrij...

Slimme stad

Een stad waar IT in de fysieke infrastructuur en architectuur verweven zit. De toepassingen van het internet der dingen worden gebruikt om de stad te beheren en besturen. Op die manier kan de levenskwaliteit in de stad er sterk op vooruitgaan.

Sociale werkbonus

Een korting op de werknemersbijdragen voor de sociale zekerheid, wat zich concreet vertaalt in een netto loonsverhoging of extra koopkracht voor de werknemer. Zo motiveer je mensen om aan de slag te gaan én te blijven. In België is het verschil...

Sociale zekerheid

De sociale zekerheid is in België tot nader order federaal. De belangrijkste pijlers van de Belgische sociale zekerheid zijn: de ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV), de pensioenen, de werkloosheidsverzekering en de kinderbijslagen....

Spilindex

De drempelwaarde van de afgevlakte index, het viermaandelijks voortschrijdend gemiddelde van de gezondheidsindex. Die drempelwaarde moet overschreden zijn, om de wedden van het overheidspersoneel te kunnen indexeren.

Structureel saldo

Het structureel saldo geeft een begrotingssaldo weer dat in principe houdbaar is over de jaren heen. Het houdt rekening met de potentiële groei van de economie maar niet met zuiver conjuncturele of uitzonderlijke elementen, zoals eenmalige en...

Subsidiariteit

Principe dat stelt dat het laagst mogelijke niveau waarop een bestuur (nog) doeltreffend is, het meest geschikte niveau is om op te besturen. Daarom worden enkel de bevoegdheden die een lagere instantie niet of minder goed kan uitoefenen, aan een...

T

Taalgrens

De taalgrens tussen een Nederlandstalig en een Franstalig gebied werd definitief vastgelegd in de periode 1962-1963. Het arrondissement Brussel-Hoofdstad met 19 gemeenten werd officieel tweetalig. De taalgrens was geen Vlaamse uitvinding. De...

Tantième

Loopbaanbreuk voor de berekening van met name ambtenarenpensioenen. Om tot het jaarlijks pensioenbedrag in de overheidssector te komen, wordt de referentiewedde vermenigvuldigd met het aantal dienstjaren. Dat resultaat wordt vermenigvuldigd met de...

Taxlift

Belastingverhoging. Zie ook: ‘taxshift’.

Taxshift

Van een 'taxshift' of belastingverschuiving is sprake als je een nieuwe belasting invoert of een bestaande verhoogt om een andere belasting te verminderen of te schrappen. De N-VA is voorstander van een verschuiving van de lasten op arbeid naar...

Transfers

De geldstromen van Vlaanderen naar Brussel en Wallonië worden transfers genoemd. De transfers via de federale begroting, de financieringswet en de sociale zekerheid zouden tussen 6 en 7 miljard euro per jaar bedragen. En zelfs tot 11 miljard euro,...

Transitmigrant

Een migrant op doorreis. Transitmigranten verblijven een tijdje in een land, in afwachting dat ze permanent naar een ander land migreren.

TTIP

Trans-Atlantisch Partnerschap voor Handel en Investeringen (Transatlantic Trade and Investment Partnership). Een vrijhandelsakkoord dat de handelsbelemmeringen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten moet wegwerken en zo zal zorgen voor...

U

UETD

De Union of European Turkish Democrats is een organisatie die nauw aanleunt bij de AKP van de Turkse president Erdogan. Ze organiseert onder meer manifestaties en verkiezingsmeetings (over Turkse verkiezingen) waarop Erdogan en andere Turkse...

UNIZO

De Unie van Zelfstandige Ondernemers, beter bekend als UNIZO, is een vereniging van zelfstandige ondernemers, vooral kmo's en vrije beroepen. In 2000 werd UNIZO de nieuwe benaming van het NCMV, het Nationaal Christelijk Middenstandsverbond....

V

VBO

Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) of Fédération des Entreprises de Belgique (FEB) is een overkoepelende organisatie van Belgische werkgevers uit verschillende bedrijfstakken. Het VBO vertegenwoordigt meer dan 30.000 ondernemingen en is...

VDAB

De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) is een Vlaamse overheidsdienst die vraag en aanbod op de arbeidsmarkt samenbrengt, bemiddelt voor werkzoekenden en hen naar werk begeleidt via een traject op maat. In het kader...

Verdrag van Sèvres

Vredesverdrag op 10 augustus 1920 getekend tussen de geallieerden en het Ottomaanse Rijk. Het verdrag hertekende de Turkse grenzen na de nederlaag van het Ottomaanse Rijk in de Eerste Wereldoorlog, waarbij onder meer de Koerdische gebieden...

Vergrijzing

Een stijging van de gemiddelde leeftijd doordat het aandeel van ouderen in de bevolking stijgt. Een periode van vergrijzing gaat vaak ook gepaard met een bevolkingsdaling. Die is concreet zichtbaar in de bevolkingspiramide, waarvan de basis...

Vermogensbelasting

Een directe belasting die geheven wordt op het vermogen, ongeacht de inkomsten die men eruit verkrijgt. Terwijl een vermogen vroeger hoofdzakelijk onroerend goed omvatte, bestaat het vandaag vooral uit aandelen en obligaties. Het nadeel van zo...

Vermogenswinstbelasting

Een belasting die enkel geheven wordt op het inkomen dat een bepaald of volledig vermogen oplevert, niet op dat vermogen zelf. Voorbeelden van bepaalde vermogenswinstbelastingen zijn de roerende voorheffing op dividenden van aandelen en op...

VEV

Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) was een Vlaamse werkgeversorganisatie, opgericht in 1926 door onder meer Lieven Gevaert. Het VEV wilde de Vlaamse tegenhanger zijn van het Franstalig gerichte ‘Comité Central Industriel’ (Centraal...

Virtuele realiteit

Een computertechnologie die een virtuele werkelijkheid simuleert. Virtuele realiteit maakt gebruik van bijvoorbeeld foto’s of geluid om de omgeving te simuleren via een computer of speciale brillen.

VLAIO

VLAIO (Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen). Een agentschap van de Vlaamse Overheid dat innovatie en ondernemerschap ondersteunt.

VLEVA

VLEVA (Vlaams–Europees Verbindingsagentschap). Een vzw die de brug slaat tussen Europa en de Vlaamse lokale overheden, het middenveld en de Vlaamse overheid.

Vlinderakkoord

Het politieke akkoord rond de zesde staatshervorming dat de zes partijen van de regering-Di Rupo (Vlaamse en Franstalige socialisten, christendemocraten en liberalen) met steun van de groenen sloten in 2011. De term verwijst naar Elio Di Rupo, die...

Vluchteling

Een persoon die zijn land van herkomst heeft verlaten omdat zijn leven of persoonlijke veiligheid in gevaar is. De juridische definitie van een vluchteling volgens de Conventie van Genève vind je hier.

Voka

Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, is een Vlaamse werkgeversorganisatie, die meer dan 16.000 bedrijven in Vlaanderen en Brussel vertegenwoordigt, goed voor 65% van de private werkgelegenheid. Voka ontstond in januari 2004, toen het Vlaams...

Vrijhandelsakkoord

Een akkoord dat een verregaande vermindering of opheffing beoogt van tarieven op de import en export van goederen en diensten. Het houdt evenwel geen vrij verkeer van kapitaal en arbeid in. Het tegenovergestelde is protectionisme, waarbij...

W

Wafelijzerpolitiek

Typisch Belgische, informele bestuurspraktijk die voorrang gaf aan de gelijke behandeling van regio’s boven het eigenlijke nut van een investering. Budgetten voor grootschalige openbare projecten kregen steeds een gelijk(w)aardige...

Wearable devices

Wearable devices (wearables). Kleine compacte computers die verwerkt zijn in kledingstukken en accessoires die je op of in het lichaam kan dragen.

Welvaartsenveloppe

Een spaarpotje dat dient om de laagste uitkeringen, vooral de pensioenen, en de vervangingsinkomens welvaartsvast te houden.

Werkzaamheidsgraad

Stemt overeen met het gedeelte van de bevolking dat werkt binnen de bevolkingsgroep op beroepsactieve leeftijd, bijvoorbeeld de 20- tot 64-jarigen.

Wisselmeerderheid

Een alternatieve meerderheid in het parlement, die een wetsvoorstel waar niet alle regerende meerderheidspartijen achter staan, toch kan goedkeuren.

Z

Zelfbeschikkingsrecht

Zelfbeschikkingsrecht (van volkeren): Term uit het internationale staatsrecht die het recht aanduidt van volkeren over de hele wereld om zelf te beslissen tot welke staat hun grondgebied zal behoren of onder welk bestuurlijk gezag zij willen...

Zilverfonds

In 2001 opgericht onder de paars-groene regering-Verhofstadt, met als doel reserves aan te leggen om de kosten van de vergrijzing - de sterke stijging van het aandeel ouderen in de bevolking - op te vangen. Het Zilverfonds zou in principe gespijsd...